این ادعای دکتر ناصر حاجاکبری مسئول دفتر تحقیق و توسعه دانشگاه علوم پزشکی کرمان است که روز گذشته روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت.
دکتر حاج اکبری با بیان اینکه ما هنوز برای گرایش جوانان به مواد مخدر سنتی، آمپولهای مخدر و قرصهای روانگردان فکری نکردهایم اما نسل چهارم مواد مخدر، به کشور ما وارد شده است، ماجرا را اینطور توضیح داد: تنها در استان کرمان 2 تا 3 تن از این قرصها توسط نیروی انتظامی کشف شده و در اختیار دانشگاه علوم پزشکی کرمان قرار گرفته است تا کار تحقیق بر روی آنها آغاز شود.
در تحقیق روی این قرصها دریافتیم که آنها نیز دارای عوارضی شبیه قرصهای اکستازی هستند. مصرف این قرصها مخصوصاً در میان دختران دارای تبعات زیانباری است و دخترانی که این نوع قرصها را مصرف میکنند بهراحتی وابسته میشوند و در دام شوم اعتیاد گرفتار میشوند.
دکتر حاج اکبری با هشدار به مسئولین امر و خانوادهها از توزیع فراوان قرصهای روانگردان شبیه به آدامس گفت: مسئولان ذیربط کشور باید در زمینه اطلاعرسانی به مردم در مورد اشکال مختلف این نوع مواد مخدر بیشتر از گذشته اقدام کنند و با شیوههای علمی تمایل جوانان به مصرف این نوع مواد مخدر را کم کنند.
من به عنوان یک متولی در امر دارویی کشور مدعی هستم تاکنون نتوانستیم هیچ اقدام درخور توجهی در این زمینه انجام دهیم، یعنی نه اطلاعرسانی کردیم، نه تمایل جوانان را در مصرف این نوع مواد کم کردیم و نه پدر و مادرها را در جریان اشکال این نوع قرصها قرار دادیم.
او با هشدار به دانشآموزان و دانشجویان از وجود یک نوع قرص دیگر به نام قرص شببیداری در سطح جامعه خبر داد و گفت: اخیراً قرصهایی به دانشجویان پیشنهاد میشود که عنوان میشود با مصرف آن میتوانند شب بیدار بمانند و بیشتر مطالعه کنند. این نوع قرصها هم از مشتقات قرصهای اکستازی است که متاسفانه مصرف آنها در میان برخی دانشجویان رسم شده است.
مواد مخدر از ما سریعتر عمل میکند
هشدار نسبت به رواج مواد مخدر صنعتی در 2-3 سال گذشته پررنگتر شده، اما به گفته کارشناسان حتی خلأ قانونی در اینباره هم هنوز برطرف نشده است،مثلاً در قوانین دیده میشود که برای موادی بدتر از هرویین، مجازاتهای سبکتری دیده شده و با تمام این اوصاف، هر سال اشکال جدیدی از مواد مخدر وارد کشور میشود و مساله شکل تازهای به خود میگیرد.
به گفته طباطبایی، دادستان عمومی و انقلاب اصفهان، بر خلاف قوانین مبارزه با مواد مخدر سنتی که مجازاتها متناسب با جرم است، در رابطه با مواد روانگردان این مورد صدق نمیکند و خلأ قانونی در مبارزه با تولیدکنندگان و توزیعکنندگان مواد روانگردان و توهمزا کاملاً مشهود است.
واقعیت این است که قانون ما در مورد مبارزه با مواد مخدر توهمزا مربوط به کنوانسیون سال 1971 میشود و این قوانین متناسب با شرایط آن زمان طرحریزی شده بود. در تمام این سالها حتی آزمایشگاه مخصوصی برای تجزیه این مواد ایجاد نشده و امروز، نیروی انتظامی قرصهایی را کشف میکند که مواد آن یا ناشناخته است یا در قانون، استعمال آن جرم نیست.
این نکتهای است که قدوسی، دبیر کارگروه پیشگیری از مصرف مواد مخدر هم به آن اشاره میکند: هر دلار سرمایهگذاری در پیشگیری 12 دلار در امر درمان کم میکند و متاسفانه توزیعکنندگان و تولیدکنندگان مواد مخدر شیمیایی همیشه یک گام از ما جلوتر و به خاطر همین باید ستاد دایمی پیشگیری از مصرف این نوع مواد در سطح کشور تاسیس شود.
وی راهکارهای لازم برای پیشگیری با توجه به امکانات موجود را آموزش در خانواده، مدرسه و نیروی انتظامی میداند و میگوید: امروزه متاسفانه مصرف مواد مخدر تا حدودی قبح خود را از دست داده و دیگر یک رفتار ضدهنجار نیست. این نشان میدهد در امر آموزش ضعیف عمل شده و فعالیت مثبتی صورت نگرفته است.
مخدرهای جدید
مواد روانگردان، موادی هستند که در عملکرد فرد اختلال ایجاد میکنند. این مواد به پنج دسته آرامبخشها، محرکها، توهمزاها، رواندرمانبخشها و مخدرها تقسیم میشوند. در آمریکا جریمه حمل یا استفاده و توزیع این داروها یکصد هزار دلار تعیین شده و حبس 99 ساله دارد، اما در کشور ما مجازاتها بسیار خفیفتر است و جا دارد روی این قوانین بازنگری شود.
همچنین در کل کشور تنها یک مرکز درمان بیماران مواد روانگردان داریم.
این در حالی است که مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و مواجهه با بلایای طبیعی آموزش و پرورش مدتی قبل به ایسنا گفت: ورود 1600 تا 1800 نوع ماده روانگردان جدید به کشور زنگ خطر جدی برای دانشآموزان است.
محسن فریدی این معضل را خطری جدی برای سلامت اجتماعی دانشآموزان برشمرد و گفت: مدارس ایرانی از ایمنترین و سالمترین مدارس دنیا هستند؛ زیرا استرس، ترس و خشونت در آنها کمتر از دیگر کشورها یافت میشود؛ اما این امنیت دلیلی بر در نظر گرفتن واقعیات و چشمپوشی از خطرات تهدید کننده سلامت روانی و اجتماعی دانشآموزان محسوب نمیشود.
حمید صرامی مشاور عالی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر هم مدتی قبل با بیان اینکه 2 هزار نوع ماده مخدر صنعتی و شیمیایی در دنیا وجود دارد، گفت: جوانان در دایره اجتماعی به راحتی میتوانند از بین 2 هزار نوع ماده صنعتی یکی را انتخاب کنند و متأسفانه شوکهای فرهنگی موجود در جامعه به تمام لایههای خانواده، مدارس و دانشگاه نفوذ کرده و در کنار آن نیز ریشههای کهن مذهبی، اعتقادی نیز تضعیف و دچار لطمه شدند که همین عوامل باعث کشیده شدن جوانان به سوی مواد روانگردان و مخدر میشود.
صرامی با اشاره به 200 میلیون معتاد موجود در کل دنیا که معادل 5/1 درصد از سنین 15 الی 64 سال را تشکیل میدهند، تصریح کرد: 002میلیون معتاد زمینه فعالیت را برای 10 میلیون قاچاقچی در دنیا فراهم کردهاند و کاشت 6200 تن مواد مخدر در کشور افغانستان در سال 2006 کار را برای همه مخصوصاً مسئولان کشور ایران سختتر میکند.